لوگوی پرسپولیس در ابتدا بیش از اینکه یک طراحی خلاقانه برای معرفی تیم پرسپولیس باشد، تنها یک نماد بود. اما طی سال های بعد با انتخاب رنگ و آرم مناسب، به یک لوگوی حرفه ای و ماندگار تبدیل شد.
باشگاه پرسپولیس در سال ۱۳۴۲ توسط علی عبده تاسیس شد. این باشگاه ورزشی پرطرفدار در تاریخچه خود تغییرات قابل توجهی را هم در مدیریت، اسم و لوگو داشته است. در ادامه به بررسی این تحولات و به ویژه طراحی لوگو آن می پردازیم.
فرمت PNG لوگوی پرسپولیس با بکگراند شفاف
اولین لوگوی پرسپولیس
نکته جالب این است که تا ۵ سال اول پس از تاسیس، این باشگاه هیچ لوگویی نداشت. اما بعد از ۵ سال، اولین لوگوی پرسپولیس در سال ۱۳۴۷ به شکل یک پیکر بالدار فروهر طراحی شد. البته، این لوگو سال بعد روی پیراهن پرسپولیس استفاده نشد اما یک سال بعد مجدد استفاده شد و تا سال ۱۳۵۴ بر روی لباس پرسپولیسی‌ها بود. شاید جالب باشد که بدانید که رنگ این لوگو آبی بوده است.
سادگی لوگوی اولیه پرسپولیس
یکی از اصول طراحی لوگو خوب این است که مفهومی ساده داشته باشد. بهترین لوگو، لوگویی است که به بیننده حسی آنی و شفاف از برند مورد نظر بدهد و تمیز و عاری از در هم ریختگی باشد.
به طور کلی، هر چه ساده‌تر بهتر؛ شعار مفروفی بین طراحان لوگو وجود دارد که می گویند: "سادگی تاثیرگذارتر است." علاوه بر این، چون از لوگو به شیوه‌های مختلف، در سکوهای مختلف و در فرمت‌ها و اندازه‌های گوناگون استفاده می‌شود، بنابراین جزئیات پیچیده گم می‌شوند.
در نتیجه یک لوگوی قوی عناصر و المان‌های کمی دارد که هر کدامشان را می‌توان به سادگی شناسایی کرد و در انتقال حرفی که می‌خواهید بزنید، نقش دارند. بنابراین برای طراحی لوگو حرفه ای بهتر است اجزایی که نقشی در کلیت طرح ندارند، دور ریخته شوند.
اولین و مهم‌ترین اصل در طراحی لوگو، خودداری از پیچیدگی و ساده کردن طرح لوگو تا حد امکان است. طراح باید اطمینان حاصل کند که مخاطبان می‌توانند پیام کسب و کار را از طریق طرح لوگو بفهمند.
لوگوهای پیچیده با رنگ‌ها، فونت‌ها و عناصر تزئینی بسیار می‌تواند باعث حواس‌پرتی بیننده شود و یک طرح ساده نیازی به توضیح کارشناسی ندارد و حتی بینندگان معمولی نیز می‌توانند فوراً پیام لوگو را بفهمند.
با وجود اینکه اولین لوگو پرسپولیس خلاقانه نیست، اما این اصل طراحی لوگو، یعنی سادگی، را در خود به کار گرفته است. لوگوی پرسپولیس تنها یک طرح ساده از فروهر در وسط دارد و نام تیم نیز در اطراف آن نوشته شده است.
لوگوی پرسپولیس در سال ۱۳۵۷
در سال‌های ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ باز هم لوگویی روی پیراهن پرسپولیس نبود اما بعد از این دو سال، در سال ۱۳۵۷ دوباره نماد فروهر با تغییرات جرئی بر روی پیراهن سرخ‌ها نقش بست و جالب است بدانید بعد از سال ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب با تغییر نام پرسپولیس به پیروزی این تیم تا سال ۱۳۶۵ لباسی بی لوگو در مسابقات می پوشید.
تفاوتی که میان لوگوی قبلی پرسپولیس و این لوگوی جدید وجود داشت، رنگ قرمز آن بود. به گفته پیشکسوتان این تیم، با ورود آلن راجرز به تیم پرسپولیس در سال ۱۳۵۰، لباس این تیم به رنگ قرمز تغییر پیدا کرد که در نتیجه تغییر رنگ لوگو را نیز به همراه داشت.
روانشناسی رنگ قرمز مورد استفاده در طراحی لوگوی پرسپولیس
یکی از نکات بسیار مهم در طراحی یک لوگو، استفاده درست و استراتژیک از رنگ هاست. توجه داشته باشید که طرح لوگو باید جذاب باشد. استفاده‌ی هوشمندانه از رنگ‌ها می‌تواند ظاهری منحصر به فرد به لوگو بدهد.
رنگ‌ها این توانایی بی‌نظیر را دارند که احساسات ما را بر انگیزند. به عنوان مثال، وقتی رنگ قرمز را در لوگو پرسپولیس می‌بینیم، حس تهاجم، عشق، انرژی و شور پیدا می‌کنیم. رنگ قرمز یا سرخ یکی از رنگ های اصلی و جزو رنگ های گرم طبقه بندی می شود.
قرمز، رنگی است که برای توصیف آتش و خون به کار می رود.
رنگ قرمز نماد انرژی، جنگ، خطر، قدرت، عزت و بزرگی، میل و اشتیاق و عشق است.
این رنگ به خصوص در طراحی لوگو حرفه ای نماد شادی، شور و حساسیت است.
رنگ قرمز تیره نماد قدرت اراده، خشم، رهبری، شجاعت و اشتیاق است.
این یعنی اگر برند مورد نظر با محصولات یا خدماتی سر و کار دارد که مخاطب آن نسل جوان است، استفاده از رنگ قرمز در لوگو امری هوشمندانه به حساب می آید.
انتخاب رنگ قرمز برای طراحی لوگو پرسپولیس هیجان و شور و اشتیاق پیروزی را به ذهن متبادر می کند، همان طور که درصد زیادی از مخاطبین فوتبال و طرفداران تیم پرسپولیس را طرفداران پرشور و پر انرژی و جوان تشکیل می دهند. در مقابل، لوگو استقلال به رنگ آبی است که به گفته بسیاری، همواره در مقابل رنگ قرمز قرار دارد.
در بسیاری از تیم های کشورهای دیگر دنیا نیز مشاهده می کنیم که رنگ لباس تیم های رقیب، آبی و قرمز انتخاب شده است، که به نوعی رقابت این تیم ها را به تصویر می کشد.
در یک لوگو باید از ترکیب رنگ‌هایی استفاده شود که می‌توانند احساساتی را که لازم است، برانگیزند. این احساسات یا عواطف پیامی هستند که قرار است از طریق لوگو به مشتریان هدف منتقل شود. رنگ قرمز لوگو پرسپولیس به خوبی این کار را انجام می دهد، چرا که حس شور و اشتیاق طرفداران را بر می انگیزد که باید از اهداف اصلی لوگوی یک تیم ورزشی باشد.
لوگوی باشگاه پیروزی
بعد از مدت زمان بسیارکوتاهی یک لوگو جدید توسط مدیران سایت برای باشگاه پیروزی انتخاب شد. نام پیروزی که برای این باشگاه انتخاب شده بود روی این لوگو نمایش داده می‌شد.
لوگو پرسپولیس در واقع تبدیل به یک حلقه گل شد که داخل آن نام پیروزی نوشته شده بود. البته از این لوگو خیلی روی لباس بازیکنان استفاده نشد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ باشگاه پیروزی هیچ لوگویی نداشت.
ناگفته نماند بعدها عباس انصاری تلاش بسیار زیادی کرد تا نام این باشگاه به عنوان پرسپولیس شناخته شود و به این بهانه نام پیروزی را در کنار نام پرسپولیس داخل پرانتز قرار می‌دادند: پرسپولیس (پیروزی)
فرمت JPG لوگوی پرسپولیس
لوگوی پرسپولیس در سال ۱۳۷۲
پس از ۳ سال که باشگاه پرسپولیس لوگویی نداشت سر انجام در سال ۱۳۷۲ لوگویی روی لباس پرسپولیس نقش بست که تا همین حالا هم اثراتی از آن در لوگوی این تیم دیده می شود، در واقع ساختار اصلی لوگوی پرسپولیس ابداء شد.
تصویری برگرفته از سرستون های تخت جمشید که البته برداشت های مختلفی از آن توسط افراد گوناگون شده است. نکته قابل توجه در این تغییرات، این است که بالاخره تصمیم گرفته شد که لوگو ارتباط بیشتری با نام باشگاه داشته باشد.
این باشگاه لوگوی خود را از مکان تاریخی پرسپولیس، پایتخت امپراطوری هخامنشیان گرفته است. بدین ترتیب این لوگو یکی از نشانه های بارز ایران باستان است.
در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 لوگو پرسپولیس فرمی کاملا سنتی داشت. به این شکل که در میان دو شیردال و در پایین جام، یک سکو بود که بر روی آن 5 حلقه متصل به هم مشابه نشان المپیک وجود داشت. در بالای آن هم با خط تحریری نوشته شده بود: باشگاه ورزشی پیروزی (پرسپولیس).
بعد از گذشت چند وقت سکو از لوگو حذف شد. شیردال هایی که در وسط بودند مقداری خمیده شدند و به جام تکیه داده شدند.
خیلی از طرفداران پرسپولیس اعتقاد دارند که موجود داخل این لوگو پرسپولیس، شیردال یا گریفین نام دارد.
شیردال موجودی افسانه‌ای است که در داستان‌های قدیمی از آن یاد می‌شود. این حیوان ترکیبی از شیر، عقاب و اسب است که در فرهنگ‌های مختلف نمادهای متفاوتی دارد. دال در زبان کردی به معنی عقاب است و هم اکنون نیز در بخش های بسیار زیادی از کشور استفاده می‌شود.
برای این حیوان داستان‌های زیادی وجود دارد که دریکی از آن‌ها بیان شده‌است، شیردال در یکی از شهرها می‌نشست و از رهگذران ضرب المثل‌های زیادی می‌پرسید. حال اگر فرد جواب این ضرب المثل را غلط می‌داد، وی را روی تخت می‌خواباند و اگر بدن او از تخت بزرگتر بود، بخش‌های اضافه بدن را می‌برید و اگر کوچکتر بود بدن فرد را می‌کشید. برخی دیگر از مردم این حیوان را به عنوان محافظی برای گنجینه خدایان می‌شناختند.
شیردال علاوه بر تخت جمشید روی معماری شوش نیز دیده می‌شود، که استفاده این حیوان را در لوگو پرسپولیس توضیح می دهد. سرستون‌های هخامنشی از مشهورترین مواردی است که می‌توانید حکاکی های شیردال را روی آن ببینید.
یکی از ایرادات وارده به این لوگو وجود پیچیدگی های زیاد است، که باعث می شود در اندازه های کوچکتر، جزئیات آن گم شود و مفهوم را به خوبی منتقل نکند.
لوگوی پرسپولیس در سال ۱۳۷۶
در سال ۱۳۷۶ لوگوی پرسپولیس باز هم تغییر کرد و ستون وسط لوگو برداشته شد و سرستون‌ها هم به شکل گاو شاخدار طراحی شد. پیشرفت این لوگو نسبت به لوگوی قبلی، در طراحی ساده تر و قابل فهم تر آن است.
پیچیدگی کمتر لوگو جدید پرسپولیس زیبایی بصری آن را بیشتر کرده است در عین اینکه چیزی از مفهوم آن کم نکرده است. این لوگو تا اواخر دهه هفتاد به همین شکل باقی ماند که نشان دهنده علاقه پرسپولیس به ایران باستان است.
لوگوی پرسپولیس در سال ۱۳۸۳
در سال ۱۳۸۳ لوگویی از جنس لوگوی سال ۱۳۷۲ رونمایی شد. با کمی تغییرات جزئی، مینیمالتر و البته جذابتر.
تعادل در طراحی لوگو امر بسیار مهمی است. زیرا که ذهن ما به طور طبیعی در صورتی طراحی را دلپسند و جذاب ارزیابی می کند که آن طرح متعادل و دارای تقارن باشد. با حفظ تعادل میان طرح های گرافیکی، رنگ ها و سایر عناصر در هر طرف طرح، یک لوگوی متعادل را می توان طراحی کرد.
هرچند گاهی می توان قانون تعادل را شکست، اما لوگو را قرار است انبوهی از مردم ببینند نه فقط کسانی که دیدن این لوگو برایشان خوشایند است و آن را به عنوان یک اثر هنری بی نظیر تلقی می کنند. بنابراین طراحی یک لوگوی متعادل یکی از اصول مهم طراحی لوگو است. در لوگوی پرسپولیس دقیقا این نوع تقارن بین شیردال ها دیده می شود.
با شروع دهه هشتاد دوباره سکویی که وسط لوگو بود به لوگوی پرسپولیس برگشت و ۳ حلقه نیز روی آن ستون نقش بست. تقریبا چیزی که در لوگوی استقلال وجود دارد. در واقع5 حلقه در لوگو قبلی به 3 حلقه تبدیل شد. شیردال هایی که خمیده بودند نیز دوباره به حالت قبل برگشتند.
لوگوی پرسپولیس در سال ۱۳۹۱
در سال ۱۳۹۱ لوگوی پرسپولیس دچار دگرگونی زیادی شد. اصل لوگو سرجایش ماند اما یک فریم به شکل سپر به دور لوگو اضافه شد، اسم باشگاه هم با فونت درشت داخل فریم گنجانده شد.
تایپو گرافی یک عامل مهم در طراحی لوگو است. انتخاب فونت و سایز مناسب برای لوگو سخت تر از آن چیزی است که فکر می کنید. اگر طرح لوگو شامل متن باشد، به زمان زیادی برای مرتب سازی و دسته بندی انواع مختلف فونت و آزمایش آن ها در طرح، قبل از گرفتن تصحیح نهایی نیاز خواهد بود.
سه نکته ای که در رابطه با انتخاب فونت در لوگو پرسپولیس دیده می شود به شرح زیر است:
• فونت استفاده شده رواج زیادی ندارد. این باعث می شود که طراحی لوگو حرفه ای تر به نظر برسد. اصیل بودن این فونت طرح را خاص تر می کند.
• متن هم چنان با کوچک شدن فونت برای چاپ روی لباس ها یا در جای دیگر قابل خواندن است.
• در طراحی این لوگو تنها از یک فونت برای نوشته های فارسی استفاده شده است که خود به سادگی و زیبایی لوگو می افزاید.
لوگوی پرسپولیس در سال ۱۳۹۶
در سال ۱۳۹۶ از لوگوی جدید یا همان لوگوی ستاره دار پرسپولیس رونمایی شد. در کل لوگو تغییر خاصی دیده نمی شود اما کمی افکتهای لوگو کمتر شده و به صورت فلت درآمد.
نرم افزارهای طراحی لوگو حرفه ای مثل فوتوشاپ، ایلوستریتور یا کورل دارای ابزارهایی قدرتمند و فیلترهای متعدد هستند که در طراحی لوگو می توان از آن استفاده کرد اما زیاده روی در آن باعث پیچیده شدن بیش از حد لوگو خواهد شد.
سال تاسیس باشگاه نیز به این لوگوی جدید اضافه شد. در این لوگو جدید، انعکاس نور به نوک جام شکل جدیدی را به این لوگو داده است.
جمع بندی
لوگو پرسپولیس در طی سال ها تغییرات زیادی داشته است، اما اصالت خود را در تمامی این طراحی ها حفظ کرده است. در همه لوگوها نماد ایران باستان و رنگ قرمز معرف این تیم دیده می شود، اما سعی شده است که در طی سال ها طراحی لوگو بیشتر مطابق با اصول طراحی لوگو حرفه ای صورت بگیرد.
دانلود فایل برداری و وکتور و SVG (اِس وی جی) پرسپولیس با فرمت ai و eps برای برنامه های Illustrator (ایلاستریتور) و Corel (کورل):