روشن تر و تیره تر کردن تصاویر با ابزار Dodge و Burn برنامه فتوشاپ

در این آموزش اختصاصی از برنامه فتوشاپ (Photoshop) که توسط استاد عیوض زاده برای سایت لوگونومی تدریس شده به معرفی ابزار های Dodge و  Burn می پردازیم.
این ۲ ابزار در صنعت عکاسی سال‌ها است که به صورت فیزیکی مورد استفاده قرار می گیرد و در نرم افزار فتوشاپ (Photoshop) توسط ادوبی به صورت ابزاری درآمده که ما بتوانیم بخش هایی از تصویر را تیره تر و روشن تر کنیم.

 

 

کاربرد ابزار Dodge و Burn در گذشته برای نوردهی به تصویر

فلسفه استفاده از این ابزار این است که در گذشته زمانیکه عکاسی به صورت منوال بود و نگاتیو وجود داشت، دستگاهی در اتاق تاریک مورد استفاده قرار می‌گرفت که نوردهی واقعی را انجام می داد. بنابراین، بعد از این که عکاسی انجام می شد نگاتیو ها را می بردند تا ظاهر کنند و روی این دستگاه در اتاق تاریک قرار می دادند که فقط یک لامپ قرمز روشن بود.

نگاتیو را در قسمت بالای دستگاه می بستند و روی سطح پایین، کاغذی که حساس به نور بود قرار می دادند سپس شروع به نوردهی می کردند هر چقدر ارتفاع دستگاه بالاتر می رفت، عکس بزرگ تر می شد و هر چقدر به سمت پایین می‌آمد عکس کوچک تر می شد.
با توجه به این که کاغذ حساس به نور نیاز به نوردهی داشت و هر چقدر نور بیشتری به آن می خورد تصویر تیره تر و هر چقدر کمتر نور می خورد، تصویر روشن تر می شد ابتدا به صورت تستی می آمدند عکسی را با درجات مختلف نور می گرفتند.
همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید نوردهی به عکس به صورت ۸ ثانیه در 10، ۱۲ ، 14 و 16 زمانبندی شده تا نتیجه آن در سطح کاغذ حساس به نور مشاهده شود.

هر چقدر نور بیشتر باشد، تیره تر می شود و هر چقدر کمتر بود، روشن تر می شد. با مشاهده نتیجه، فرد می توانست بهترین زمان را به دستگاه بدهد و تصویر را چاپ کند.
 گاهی اوقات پیش می آمد که در یک عکس، نیاز بود ناحیه ای را بیشتر و ناحیه ای را کمتر نوردهی کنم و اینجا بود که از ابزار Dodge و  Burn استفاده می شد. 
وقتی خود اپراتور پشت دستگاه قرار می گرفت و کاغذ حساس به نور را روی صفحه می گذاشت می توانست ابزار Dodge را که به شکل یک سیم بسیار باریک بود و سر آن نیز یک دایره وصل بود را به دست بگیرد و زیر عکس ببرد تا نگذارد که نور به قسمت‌هایی از تصویر بخورد تا روشن بماند.

ابزاری دیگری نیز به نام Burn بود که حلقه ای توخالی سر آن قرار داشت که اجازه نمی داد قسمت‌های دیگر نور بخورند و فقط به صورت موضعی از آن استفاده می شد تا نور فقط به یک سطح بخورد.

رفته رفته این عمل به نام Dodge and Burn میان کاربرها جا افتاد. Burn  یعنی سوزاندن و Dodge  یعنی روشن تر کردن.

کاربرد ابزار Dodge و Burn در برنامه فتوشاپ (Photoshop) برای نوردهی به تصویر

وقتی به نرم افزار فتوشاپ (Photoshop) می آییم دو ابزار Dodge و Burn را در اختیار داریم که برای نوردهی به تصویر با آنها خیلی سر و کار داریم.
از ابزار Dodge برای روشن تر کردن نواحی در تصویر و از ابزار Burn  که ابزار بسیار توانایی است، برای تیره تر کردن بخش هایی از تصویر استفاده می شود. 
روش های بسیار زیادی وجود دارد برای Dodge و Burn کردن که میتوانید با مراجعه به ویدئوهای آموزشی Dodge and Burn موجود در سایت لوگونومی با آنها آشنا شوید.

نکته مهم این است که این 2 ابزار در نرم افزار فوتوشاپ به صورت مخرب عمل می کنند. برای مثال، در تصویر زیر، تصویر سمت چپ، عکس خام است و تصویر سمت راست تصویری است که با Dodge و Burn بهينه سازی شده و عمق بیشتری به تصویر داده شده است.
تیرگی هایی که با ابزار Burn مشاهده می کنید باعث می‌شود که عمق تصویر خیلی بهتر شده و در حقیقت توانسته تفاوت خیلی عمده ای ایجاد کند.

ابزار Dodge و Burn چگونه عمل می کند؟

همانطور که گفتیم عملکرد این 2 ابزار مخرب هستند پس بهتر است از تصویر یک کپی بگیرم و سپس شروع به کار کنم.
ابزار Dodge می تواند تصویر را روشن تر کند. در این ابزار 3 حالت وجود دارد که با انتخاب آنها می توانید نواحی تیره، خاکستری و روشن را تحت تاثیر قرار بدهید. اما معمولا روی حالت Midtones قرار می دهیم.

چون این ابزار از حالت براش تبعیت می کند می توانید آن را به حالت های مختلفی در بیاورد 
Exposure میزان نوردهی است که بین ۱ تا ۱۰۰ درصد می‌توانید تنظیم کنید 
Protect Tones فیچر ای است که در ادوبی فتوشاپ (Photoshop) در نسخه ۲۰۱۸ به بعد فعال شد و اجازه می‌دهد که هر پیکسل رنگ خاکستری خودش را نگه دارد و تخریب به بار نیاورد.

فرض کتید در تصویر زیر، Exposure را روی ۲۰ درصد قرار داده و بارها کلیک کنیم، می بینید که بخشی از تصویر به صورت طبیعی روشن تر شد.
هرچه درصد Exposure بالاتر برود، تصویر با یک بار کلیک و درگ کردن روشن تر می شود. متاسفانه تنظیماتی وجود ندارد که به عقب برگردیم.

البته روش هایی وجود دارد که شما می توانید از Dodge و Burn به صورت غیر مخرب استفاده کنید که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
اگر روی همین تصویر از ابزار Burn استفاده کنیم، تصویر را تیره تر می کند فقط دقت کنید که هاردنس قلم، حداقل باشد تا عکس به طور طبیعی تیره تر شود.

چطور از ابزار Dodge و Burn به صورت غیر مخرب استفاده کنیم؟

اگر بخواهیم به صورت غیر مخرب با ابزار Dodge و Burn کار کنیم باید از لایه های ۵۰ درصد خاکستری که توسط یوزر می تواند به وجود بیاید، استفاده کنیم.
برای ایجد چنین لایه ای، ابتد Shift + F5 را می زنیم، در پنلی که باز می شود Overlay را برای Mode انتخاب می کنیم و تیک گزینه 50% Gray را می زنیم.

در این حالت وقتی از ابزار Dodge و Burn در برنامه فتوشاپ (Photoshop) استفاده کنم کارها روی لایه 50 درصد خاکستری انجام می گیرد.
مثلا در تصویر زیر، ابزار Dodge را انتخاب کرده، روی Midtones گذاشته و Exposure را در حالت ۱۰۰% می گذارم. به این ترتیب، به صورت غیرمخرب وقتی کلیک درگ می کنم، تصویر روشن تر می شود و اگر ابزلر Burn را انتخاب کنم، تیره تر می شود.

یک نکته برای راحتی کار یوزرها در برنامه فتوشاپ (Photoshop) در نظر گرفته شده، این است که با فشرردن دکمه آلت جای ابزار Dodge یا Burn عوض می شود.

نوردهی به تصویر با ابزار Dodge و Burn به صورت غیر مخرب

تصویر زیر را در نظر بگیرید که نور به طور کامل به پرنده تابیده و عکاس فرصت کافی نداشته که بخواهد روی این تصویر زوم شود و نور را تنظیم کند چون می‌خواهد شکار لحظه کند و تصویر را به ثبت برساند.
برای اصلاح نور تصویر با ابزار Dodge و Burn می توان مراحل زیر را طی کرد:

１.    پرنده را سلکت کنیم و در لایه دیگر قرار بدهیم 
２.    Shift + Ctrl + N را می‌زنیم که New Layer باز بشود 
３.    اسم آن را Dodge and Burn می گذاریم 
４.    Mode را روی Overlay می گذارم با Opacity ۱۰۰ و گزینه Fill with Overlay…  را فعال می کنم که در حقیقت می شود گفت لایه ۵۰ درصد خاکستری به عنوان یک آلترناتیو برای انجام تغییرات به کار می رود
５.    اگر روی تصویر بخش‌هایی را بخواهیم تیره تر یا روشن تر کنیم، مشکلی وجود دارد. وقتی قسمت هایی را روشن تر یا تیره تر بکنم اطراف آن را هم تحت تاثیر قرار می دهد و محدودیت برای من ایجاد می‌کند.

６.    پس باید پرنده را به عنوان سابجکت انتخاب بکنم 
７.    از لایه کپی بگیرم و توسط  Layer Mask فقط سابجکت را در لایه داشته باشم 
８.   لایه Dodge and Burn را با لایه پایینی، کلیپینگ مسک کنم یا با Alt + Ctrl + G ما بین دو لایه قرار می دهم
９.   حالا اگر زاویه تابش نور را تقریباً سمت چپ بگیرم، باید سمت راست بدن را یک مقدار تیره کنم و همانطور که می بینید اطراف آن تیره نمی شود فقط سابجکت عمق میدان بیشتری می گیرد.

از بین بردن سایه ها در تصویر با ابزار Dodge و Burn

از ابزار Dodge و Burn در برنامه فتوشاپ (Photoshop) می توان برای از بین بردن سایه ها نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، در تصویر زیر سمت راست صورت در سایه قرار گرفته پس می توانیم با ایزار Dodge آن را کمی روشن تر کنیم.

البته با این ابزار نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که مثل حالت نور خوردگی در بیاید البته با ساز و کار دیگری غیر از Dodge و Burn امکان پذیر است که در بخش اصلاح رنگ و نور  اموزش های مرتبط با آن را دادیم.

با مشاهده ویدئو آموزشی کار با ابزار Dodge and Burn می توانید مثال های عملی بیشتری را مشاهده کرده و با عملکرد این ابزار آشنا شوید.